Ντομάτα, μια τροφή γεμάτη βιταμίνες που βοηθά στο αδυνάτισμα
Η ντομάτα αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από νερό και βιολογικές ουσίες. Είναι πολύ φτωχή σε θερμίδες και για το λόγο αυτόν μια έξοχη τροφή για αδυνάτισμα. Η ντομάτα περιέχει πολύ βιταμίνη C, που δυναμώνει την άμυνα του οργανισμού μας.
Τα δυο τρίτα της ημερήσιας ανάγκης μας στη βιταμίνη αυτή καλύπτονται ήδη από δυο μέτριες ντομάτες. Επίσης περιέχει σε αφθονία το φολικό οξύ, που είναι απαραίτητο για την αναδόμηση και την αποκατάσταση των κυττάρων του οργανισμού.
Όσοι παίρνουν φάρμακα, πίνουν πολύ αλκοόλ ή τρώνε πολύ κρέας, καθώς επίσης και οι έγκυες γυναίκες και οι ηλικιωμένοι, επειδή έχουν αυξημένη ανάγκη σε φολικό οξύ, είναι καλό να καταναλώνουν πολλές ντομάτες.
Το θαυματουργό αυτό φυτό περιέχει και βιταμίνη Ε για τη γονιμότητα και για ολοκληρωμένη σεξουαλική ζωή, βιταμίνες από την ομάδα της βιταμίνης Β για την εύρυθμη λειτουργία του μεταβολισμού και για γερό νευρικό σύστημα, όπως και χρώμιο, το οποίο ενδιαφέρει κυρίως τους διαβητικούς, επειδή βοηθά σε διαταραχές κατά την αξιοποίηση του σακχάρου.
Περιέχει επίσης σελήνιο, που ανήκει στις ουσίες που προστατεύουν από τον καρκίνο, επειδή παίζει σημαντικό ρόλο για το ανοσοποιητικό σύστημα, κάλιο για την υποστήριξη της καρδιακής λειτουργίας, μαγνήσιο ενάντια στα συμπτώματα του στρες και τις μυϊκές κράμπες, όπως επίσης και σίδηρο, χαλκό και μαγγάνιο.
Ντομάτα ενάντια στον καρκίνο
Η τακτική και επαρκής κατανάλωση ντομάτας, κατά προτίμηση από βιολογική καλλιέργεια, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου σε ποσοστό που φτάνει το 40%. Ο καρπός αυτός προστατεύει κυρίως από τον καρκίνο του προστάτη, του πνεύμονα και του στομάχου.
Σε έρευνα που έγινε σε 14.000 Αμερικανούς και 3.000 Νορβηγούς οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως στους καπνιστές που έτρωγαν πάνω από δεκατέσσερις φορές το μήνα ντομάτες (ή καρότα ή λαχανίδα) μειώθηκε σημαντικά ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα, σε σχέση με εκείνους που έτρωγαν πιο σπάνια ντομάτες ή τα άλλα λαχανικά.
Πρόσφατες έρευνες έχουν αποδείξει πως οι ντομάτες -όπως ακριβώς τα σταφύλια και το κρασί- περιέχουν φλαβονοειδή.
Αυτές οι ζωτικές ουσίες είναι εξαίσιοι εκκαθαριστές ελεύθερων ριζών και βρίσκονται στο ακριανό στρώμα του καρπού, δηλαδή ακριβώς κάτω από τη φλούδα. Όταν η ντομάτα ξεφλουδιστεί, χάνεται ένα σημαντικό μέρος των ουσιών αυτών. Για το λόγο αυτόν θα πρέπει να τρώτε τις ντομάτες, αλλά και τα σταφύλια, πάντοτε με τη φλούδα.
Μεγάλο ενδιαφέρον έχει επίσης η περιεκτικότητα της σε β-καροτίνη. Η β-καροτίνη αποτελεί μαζί με τις βιταμίνες Ε και C την ομάδα των τριών κυριοτέρων εκκαθαριστών των ελεύθερων ριζών.
Οι ελεύθερες ρίζες
Ας δούμε στο σημείο αυτό από κοντά τι είναι οι ελεύθερες ρίζες, οι οποίες εδώ και λίγο καιρό έχουν φέρει την επανάσταση στη σύγχρονη ιατρική έρευνα. Στην ύπαρξη των ελεύθερων ριζών οφείλεται πιθανόν η διαδικασία της γήρανσης και περίπου το 90% όλων των ασθενειών, εκ των οποίων οι πιο σημαντικές είναι ο καρκίνος, η αρτηριοσκλήρυνση, το έμφραγμα, τα εγκεφαλικά επεισόδια, οι ρευματικές και αρθριτικές παθήσεις, η ποδάγρα, το γλαύκωμα, ο γεροντικός διαβήτης, παθήσεις του πεπτικού και η αδυναμία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Οι ελεύθερες ρίζες δημιουργούνται με την επίδραση του οξυγόνου. Το οξυγόνο δε χαρίζει μόνο ζωή, αλλά κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορεί να αποδειχτεί επικίνδυνο. Το οξυγόνο είναι ένα πολύ δραστήριο στοιχείο. Προσπαθεί να συνδεθεί με όλα τα άλλα στοιχεία. Αυτό οφείλεται στο ότι το ατομικό του περίβλημα, σε αντίθεση με άλλων ατόμων, είναι σχετικά ασθενές και έτσι χάνει εύκολα τα ηλεκτρόνια του. Όταν του λείπει λοιπόν ένα ηλεκτρόνιο, η σύγχρονη επιστήμη το χαρακτηρίζει ως "ρίζα", με ακόρεστη πείνα για ηλεκτρόνια, που τα κλέβει από το γύρω περιβάλλον του, για παράδειγμα από μόρια λίπους ή πρωτεΐνης.
Η ντομάτα αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από νερό και βιολογικές ουσίες. Είναι πολύ φτωχή σε θερμίδες και για το λόγο αυτόν μια έξοχη τροφή για αδυνάτισμα. Η ντομάτα περιέχει πολύ βιταμίνη C, που δυναμώνει την άμυνα του οργανισμού μας.Τα δυο τρίτα της ημερήσιας ανάγκης μας στη βιταμίνη αυτή καλύπτονται ήδη από δυο μέτριες ντομάτες. Επίσης περιέχει σε αφθονία το φολικό οξύ, που είναι απαραίτητο για την αναδόμηση και την αποκατάσταση των κυττάρων του οργανισμού.
Όσοι παίρνουν φάρμακα, πίνουν πολύ αλκοόλ ή τρώνε πολύ κρέας, καθώς επίσης και οι έγκυες γυναίκες και οι ηλικιωμένοι, επειδή έχουν αυξημένη ανάγκη σε φολικό οξύ, είναι καλό να καταναλώνουν πολλές ντομάτες.
Το θαυματουργό αυτό φυτό περιέχει και βιταμίνη Ε για τη γονιμότητα και για ολοκληρωμένη σεξουαλική ζωή, βιταμίνες από την ομάδα της βιταμίνης Β για την εύρυθμη λειτουργία του μεταβολισμού και για γερό νευρικό σύστημα, όπως και χρώμιο, το οποίο ενδιαφέρει κυρίως τους διαβητικούς, επειδή βοηθά σε διαταραχές κατά την αξιοποίηση του σακχάρου.
Περιέχει επίσης σελήνιο, που ανήκει στις ουσίες που προστατεύουν από τον καρκίνο, επειδή παίζει σημαντικό ρόλο για το ανοσοποιητικό σύστημα, κάλιο για την υποστήριξη της καρδιακής λειτουργίας, μαγνήσιο ενάντια στα συμπτώματα του στρες και τις μυϊκές κράμπες, όπως επίσης και σίδηρο, χαλκό και μαγγάνιο.
Ντομάτα ενάντια στον καρκίνο
Η τακτική και επαρκής κατανάλωση ντομάτας, κατά προτίμηση από βιολογική καλλιέργεια, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου σε ποσοστό που φτάνει το 40%. Ο καρπός αυτός προστατεύει κυρίως από τον καρκίνο του προστάτη, του πνεύμονα και του στομάχου.
Σε έρευνα που έγινε σε 14.000 Αμερικανούς και 3.000 Νορβηγούς οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως στους καπνιστές που έτρωγαν πάνω από δεκατέσσερις φορές το μήνα ντομάτες (ή καρότα ή λαχανίδα) μειώθηκε σημαντικά ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα, σε σχέση με εκείνους που έτρωγαν πιο σπάνια ντομάτες ή τα άλλα λαχανικά.
Πρόσφατες έρευνες έχουν αποδείξει πως οι ντομάτες -όπως ακριβώς τα σταφύλια και το κρασί- περιέχουν φλαβονοειδή.
Αυτές οι ζωτικές ουσίες είναι εξαίσιοι εκκαθαριστές ελεύθερων ριζών και βρίσκονται στο ακριανό στρώμα του καρπού, δηλαδή ακριβώς κάτω από τη φλούδα. Όταν η ντομάτα ξεφλουδιστεί, χάνεται ένα σημαντικό μέρος των ουσιών αυτών. Για το λόγο αυτόν θα πρέπει να τρώτε τις ντομάτες, αλλά και τα σταφύλια, πάντοτε με τη φλούδα.
Μεγάλο ενδιαφέρον έχει επίσης η περιεκτικότητα της σε β-καροτίνη. Η β-καροτίνη αποτελεί μαζί με τις βιταμίνες Ε και C την ομάδα των τριών κυριοτέρων εκκαθαριστών των ελεύθερων ριζών.
Οι ελεύθερες ρίζες
Ας δούμε στο σημείο αυτό από κοντά τι είναι οι ελεύθερες ρίζες, οι οποίες εδώ και λίγο καιρό έχουν φέρει την επανάσταση στη σύγχρονη ιατρική έρευνα. Στην ύπαρξη των ελεύθερων ριζών οφείλεται πιθανόν η διαδικασία της γήρανσης και περίπου το 90% όλων των ασθενειών, εκ των οποίων οι πιο σημαντικές είναι ο καρκίνος, η αρτηριοσκλήρυνση, το έμφραγμα, τα εγκεφαλικά επεισόδια, οι ρευματικές και αρθριτικές παθήσεις, η ποδάγρα, το γλαύκωμα, ο γεροντικός διαβήτης, παθήσεις του πεπτικού και η αδυναμία του ανοσοποιητικού συστήματος.Οι ελεύθερες ρίζες δημιουργούνται με την επίδραση του οξυγόνου. Το οξυγόνο δε χαρίζει μόνο ζωή, αλλά κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορεί να αποδειχτεί επικίνδυνο. Το οξυγόνο είναι ένα πολύ δραστήριο στοιχείο. Προσπαθεί να συνδεθεί με όλα τα άλλα στοιχεία. Αυτό οφείλεται στο ότι το ατομικό του περίβλημα, σε αντίθεση με άλλων ατόμων, είναι σχετικά ασθενές και έτσι χάνει εύκολα τα ηλεκτρόνια του. Όταν του λείπει λοιπόν ένα ηλεκτρόνιο, η σύγχρονη επιστήμη το χαρακτηρίζει ως "ρίζα", με ακόρεστη πείνα για ηλεκτρόνια, που τα κλέβει από το γύρω περιβάλλον του, για παράδειγμα από μόρια λίπους ή πρωτεΐνης.
Όταν οι ελεύθερες ρίζες πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα μπορούν, στην ακατανίκητη επιθυμία τους για ηλεκτρόνια, να επιτεθούν στα κυτταρικά τοιχώματα, οτα μιτοχόνδρια (τις γεννήτριες ενέργειας στα κύτταρα) και στο DΝΑ (το γενετικό κώδικα του κυττάρου) και να βλάψουν με τον τρόπο αυτόν βασικές λειτουργίες του ίδιου του κυττάρου.
Μια βλάβη του DNA μπορεί να αποβεί μοιραία: αντιστοιχεί σε ανεξέλεγκτη γενετική μεταλλαγή, με όλες τις πιθανές συνέπειες για το μεταβολισμό, τη συμπεριφορά διαίρεσης και την ανάπτυξη του κυττάρου. Αυτό αποτελεί και μια από τις καθοριστικές αιτίες για τον εκφυλισμό αυτών των μικρότερων βιολογικών μονάδων σε χωρίς σταμάτημα περαιτέρω διαιρούμενα καρκινικά κύτταρα.
Καθοριστική είναι η ισορροπία
Έχετε ποτέ σκεφτεί γιατί σκουριάζει το σίδερο ή γιατί ταγγιάζουν τα λίπη; Αφορμή αποτελούν και εδώ οι ρίζες του οξυγόνου. Η χημική αυτή διαδικασία ονομάζεται οξείδωση και μας είναι πασίγνωστη από την καθημερινότητα. Το ίδιο συμβαίνει στις αμέτρητες μεταβολικές διαδικασίες μέσα και έξω από τα κύτταρα του οργανισμού μας.
Όπως το καθετί στη ζωή, έτσι ακριβώς και αυτή η οξειδωτική διαδικασία, δηλαδή η σύνδεση ελεύθερων ατόμων οξυγόνου με μοριακά δομικά στοιχεία του οργανισμού, δεν έχει μόνο αρνητική πλευρά. Μπορεί να αποδειχτεί και χρήσιμη.
Οι ελεύθερες ρίζες είναι απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα. Εκτός αυτού τις χρησιμοποιεί το αμυντικό μας σύστημα σε περίπτωση εισβολής μικροβίων και ιών: έχουν την ικανότητα να συνδέονται με τον εισβολέα και να τον εξολοθρεύουν. Στην περίπτωση αυτή είναι πιθανόν η τάση των ελεύθερων ριζών να συνδέονται παντού να μας σώσει τη ζωή.
Οι ελεύθερες ρίζες γίνονται επικίνδυνες για τον οργανισμό μας μόνο όταν περισσεύουν ανεξέλεγκτα. Το σημαντικό εδώ είναι η ισορροπία ανάμεσα στην αναδόμηση και στη διάσπαση των ελεύθερων ριζών. Φυσιολογικά ο οργανισμός μας έχει αυτονόητα τον έλεγχο των ελεύθερων ριζών. Για να προστατευτεί από κάποια βλάβη το κάθε κύτταρο παράγει ένζυμα που καταστέλλουν την οξειδωτική δράση. Αυτά τα ένζυμα έχουν τη δυνατότητα να εξουδετερώσουν όσες ελεύθερες ρίζες περισσεύουν.
Αντιοξειδωτικά: εκκαθαριστές ελεύθερων ριζών που σώζουν ζωές
Τα αντιοξειδωτικά είναι κάποια ιδιαίτερα μόρια, που θυσιάζουν κατά μιαν έννοια, εθελοντικά ένα μικρό τους τμήμα, ένα ηλεκτρόνιο, για να σταθεροποιήσουν ξανά μια ελεύθερη ρίζα και να την εξουδετερώνουν. Μόλις η ελεύθερη ρίζα βρει το ηλε κτρόνιο που της έλειπε καθίσταται απολύτως ακίνδυνη.
Τα πληγωμένα πια αντιοξειδωτικά δεν επιτίθενται πλέον σε άλλες ενώσεις, αλλά αναγεννιούνται από μηχανισμούς του ίδιου του οργανισμού μας. Οι βιταμίνες C και Ε, η β-καροτίνη, οι βιο-φλαβονοειδή και τα μέταλλα σελήνιο και ψευδάργυρος ανήκουν στους λεγόμενους εκκαθαριστές ελεύθερων ριζών. Είναι όλες ουσίες που βρίσκονται στην ντομάτα, αλλά συναντώνται γενικότερα σε αφθονία στην παραδοσιακή ελληνική κουζίνα.
Μια βλάβη του DNA μπορεί να αποβεί μοιραία: αντιστοιχεί σε ανεξέλεγκτη γενετική μεταλλαγή, με όλες τις πιθανές συνέπειες για το μεταβολισμό, τη συμπεριφορά διαίρεσης και την ανάπτυξη του κυττάρου. Αυτό αποτελεί και μια από τις καθοριστικές αιτίες για τον εκφυλισμό αυτών των μικρότερων βιολογικών μονάδων σε χωρίς σταμάτημα περαιτέρω διαιρούμενα καρκινικά κύτταρα.
Καθοριστική είναι η ισορροπία
Έχετε ποτέ σκεφτεί γιατί σκουριάζει το σίδερο ή γιατί ταγγιάζουν τα λίπη; Αφορμή αποτελούν και εδώ οι ρίζες του οξυγόνου. Η χημική αυτή διαδικασία ονομάζεται οξείδωση και μας είναι πασίγνωστη από την καθημερινότητα. Το ίδιο συμβαίνει στις αμέτρητες μεταβολικές διαδικασίες μέσα και έξω από τα κύτταρα του οργανισμού μας.
Όπως το καθετί στη ζωή, έτσι ακριβώς και αυτή η οξειδωτική διαδικασία, δηλαδή η σύνδεση ελεύθερων ατόμων οξυγόνου με μοριακά δομικά στοιχεία του οργανισμού, δεν έχει μόνο αρνητική πλευρά. Μπορεί να αποδειχτεί και χρήσιμη.
Οι ελεύθερες ρίζες είναι απαραίτητες για την παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα. Εκτός αυτού τις χρησιμοποιεί το αμυντικό μας σύστημα σε περίπτωση εισβολής μικροβίων και ιών: έχουν την ικανότητα να συνδέονται με τον εισβολέα και να τον εξολοθρεύουν. Στην περίπτωση αυτή είναι πιθανόν η τάση των ελεύθερων ριζών να συνδέονται παντού να μας σώσει τη ζωή.
Οι ελεύθερες ρίζες γίνονται επικίνδυνες για τον οργανισμό μας μόνο όταν περισσεύουν ανεξέλεγκτα. Το σημαντικό εδώ είναι η ισορροπία ανάμεσα στην αναδόμηση και στη διάσπαση των ελεύθερων ριζών. Φυσιολογικά ο οργανισμός μας έχει αυτονόητα τον έλεγχο των ελεύθερων ριζών. Για να προστατευτεί από κάποια βλάβη το κάθε κύτταρο παράγει ένζυμα που καταστέλλουν την οξειδωτική δράση. Αυτά τα ένζυμα έχουν τη δυνατότητα να εξουδετερώσουν όσες ελεύθερες ρίζες περισσεύουν.
Αντιοξειδωτικά: εκκαθαριστές ελεύθερων ριζών που σώζουν ζωές
Τα αντιοξειδωτικά είναι κάποια ιδιαίτερα μόρια, που θυσιάζουν κατά μιαν έννοια, εθελοντικά ένα μικρό τους τμήμα, ένα ηλεκτρόνιο, για να σταθεροποιήσουν ξανά μια ελεύθερη ρίζα και να την εξουδετερώνουν. Μόλις η ελεύθερη ρίζα βρει το ηλε κτρόνιο που της έλειπε καθίσταται απολύτως ακίνδυνη.
Τα πληγωμένα πια αντιοξειδωτικά δεν επιτίθενται πλέον σε άλλες ενώσεις, αλλά αναγεννιούνται από μηχανισμούς του ίδιου του οργανισμού μας. Οι βιταμίνες C και Ε, η β-καροτίνη, οι βιο-φλαβονοειδή και τα μέταλλα σελήνιο και ψευδάργυρος ανήκουν στους λεγόμενους εκκαθαριστές ελεύθερων ριζών. Είναι όλες ουσίες που βρίσκονται στην ντομάτα, αλλά συναντώνται γενικότερα σε αφθονία στην παραδοσιακή ελληνική κουζίνα.
Τρώτε τους εκκαθαριστές ελεύθερων ριζών
Η φύση μας παρέχει ένα ευρύ φάσμα από ευεργετικά αντιοξειδωτικά και μπορούμε στην κυριολεξία να φάμε τους εκκαθαριστές ελεύθερων ριζών. Ιδιαίτερα τα φυτά προσφέρουν πλήθος προστατευτικών ουσιών. Καθώς όμως η υπερεντατική καλλιέργεια των τελευταίων ετών έχει εξαντλήσει σε πολλά σημεία το έδαφος, έχει παρατηρηθεί αντίστοιχα και μια δραστική μείωση στις βιοενεργές ουσίες στα φρούτα, στα λαχανικά και στα δημητριακά.
Τα λαχανικά του θερμοκηπίου, για παράδειγμα, δεν μπορούν πλέον να παραγάγουν επαρκή ποσότητα προστατευτικών ουσιών, παρά μόνο ίχνη από αντιοξειδωτικές ουσίες. Η αιτία: χωρίς το φως του ήλιου σταματά η δημιουργία των εκκαθαριστών ελεύθερων ριζών. Τα φυτά γίνονται πιο ευαίσθητα στις ασθένειες και κρίνεται απαραίτητος ο ψεκασμός τους με τα λεγόμενα "φυτοφάρμακα". Οι χημικές αυτές ουσίες όμως ευνοούν με τη σειρά τους το σχηματισμό ελεύθερων ριζών στον ανθρώπινο οργανισμό.
Η μακρόχρονη μεταφορά και η αποθήκευση συμβάλλουν επίσης στην καταστροφή των ζωτικών ουσιών και των εκκαθαριστών ελεύθερων ριζών.
Για το λόγο αυτόν είναι προτιμότερο να καταναλώνετε φρέσκα λαχανικά, φρούτα και δημητριακά εποχής- που προέρχονται όμως από βιολογική καλλιέργεια.
Μεταξένια επιδερμίδα με τη βοήθεια των καροτινοειδών
Οι ντομάτες παίρνουν το λαμπερό κόκκινο χρώμα τους από το καροτινοειδές λυκοπένιο, μια βιοφλαβόνη, που είναι ένας ιδιαίτερα δραστικός εκκαθαριστής ελεύθερων ριζών και ανήκει στις δευτερεύουσες φυτικές ουσίες. Τα καροτινοειδή είναι φυτικές χρωστικές που συναντούμε σε λαχανικά και φρούτα με έντονο κόκκινο, κίτρινο ή πορτοκαλί χρώμα. Περιέχονται επίσης σε λαχανικά με πράσινα φύλλα. Όσο πιο σκούρο είναι το χρώμα τόσο μεγαλύτερη είναι και η περιεκτικότητα σε καροτινοειδή.
Τα καροτινοειδή εξουδετερώνουν εντελώς τις ελεύθερες ρίζες στον οργανισμό, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και με τον τρόπο αυτόν περιορίζουν τον κίνδυνο του καρκίνου. Επίσης, μας χαρίζουν λεία επιδερμίδα και πιο γρήγορο και όμορφο μαύρισμα. Εκτός από τις ντομάτες τα συναντούμε κυρίως οι καρότα, κολοκύθες, ροδάκινα, βερίκοκα, πεπόνια, μπρόκολα, άγρια χόρια και σπανάκι.
Για να παραμείνουμε υγιείς, η World Cancer Research Fund (Παγκόσμιο Ίδρυμα Αντικαρκινικών Ερευνών) συστήνει να τρώμε τακτικά τρόφιμα με "κόκκινο", π.χ. ντομάτες, "πράσινο", π.χ. άγρια χόρτα, και "κίτρινο" χρώμα, π.χ. βερίκοκα. Και αν συμπληρώσετε κατόπιν τη διατροφή σας με "άσπρο" π.χ. πρόβειο γιαούρτι, και "μαύρο" χρώμα, π.χ. ψωμί ολικής άλεσης, τότε θα έχετε κάνει πολλά για την υγεία και την ευεξία αλλά και για τη λεπτή, όμορφη σιλουέτα σας.
Συμβουλές για την κουζίνα
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το λυκοπένιο που περιέχεται οτην ντομάτα γίνεται διαθέσιμη για τον οργανισμό μόνο όταν θερμανθεί επαρκώς και προστεθεί σε αυτήν κάποιο λίπος, π.χ. ελαιόλαδο.
Επομένως δεν είναι η ωμή vτοματοσαλάτα καθοριστική για την πρόσληψη αυτής της δευτερεύουσας φυτικής ουσίας, αλλά μια πολύ καλά βρασμένη σάλτσα ντομάτας. Για το λόγο αυτόν δε θα έπρεπε λοιπόν να βασιζόμαστε μόνο στην ωμή τροφή, όταν μας ενδιαφέρει η εξισορροπημένη λήψη ζωτικών ουσιών, αλλά να παίρνουμε μαγειρεμένη καθώς και ωμή τροφή. Και εδώ, όπως και στο καθετί στη ζωή μας, σημαντική είναι η ισορροπία.
Πιο αρωματικές και πλούσιες σε ζωτικές ουσίες είναι οι ντομάτες εποχής, που δε χρειάζονται θερμοκήπιο και είναι διαθέσιμες στην Ελλάδα από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο. Οι μικρότερες είναι συνήθως πιο νόστιμες από τις μεγαλύτερες, και ιδιαίτερα γλυκά είναι τα μικρά ντοματάκια.
Οι ντομάτες συνεχίζουν να ωριμάζουν στην κουζίνα. Γι' αυτό δε θα έπρεπε να μπαίνουν στο ψυγείο, επειδή εκεί χάνουν το άρωμα τους. Επειδή οι ντομάτες εκλύουν αιθυλένιο δεν πρέπει να τις τοποθετείτε δίπλα στα αγγουράκια, γιατί τότε αυτά χαλάνε και κιτρινίζουν γρηγορότερα.
Πλύνετε και τεμαχίστε τις ντομάτες σας, όπως όλα τα λαχανικά και φρούτα, λίγο πριν τα καταναλώσετε. Μόνο έτσι θα διατηρήσετε τις πολύτιμες βιολογικές τους ουσίες.
Η φύση μας παρέχει ένα ευρύ φάσμα από ευεργετικά αντιοξειδωτικά και μπορούμε στην κυριολεξία να φάμε τους εκκαθαριστές ελεύθερων ριζών. Ιδιαίτερα τα φυτά προσφέρουν πλήθος προστατευτικών ουσιών. Καθώς όμως η υπερεντατική καλλιέργεια των τελευταίων ετών έχει εξαντλήσει σε πολλά σημεία το έδαφος, έχει παρατηρηθεί αντίστοιχα και μια δραστική μείωση στις βιοενεργές ουσίες στα φρούτα, στα λαχανικά και στα δημητριακά.
Τα λαχανικά του θερμοκηπίου, για παράδειγμα, δεν μπορούν πλέον να παραγάγουν επαρκή ποσότητα προστατευτικών ουσιών, παρά μόνο ίχνη από αντιοξειδωτικές ουσίες. Η αιτία: χωρίς το φως του ήλιου σταματά η δημιουργία των εκκαθαριστών ελεύθερων ριζών. Τα φυτά γίνονται πιο ευαίσθητα στις ασθένειες και κρίνεται απαραίτητος ο ψεκασμός τους με τα λεγόμενα "φυτοφάρμακα". Οι χημικές αυτές ουσίες όμως ευνοούν με τη σειρά τους το σχηματισμό ελεύθερων ριζών στον ανθρώπινο οργανισμό.
Η μακρόχρονη μεταφορά και η αποθήκευση συμβάλλουν επίσης στην καταστροφή των ζωτικών ουσιών και των εκκαθαριστών ελεύθερων ριζών.
Για το λόγο αυτόν είναι προτιμότερο να καταναλώνετε φρέσκα λαχανικά, φρούτα και δημητριακά εποχής- που προέρχονται όμως από βιολογική καλλιέργεια.
Μεταξένια επιδερμίδα με τη βοήθεια των καροτινοειδών
Οι ντομάτες παίρνουν το λαμπερό κόκκινο χρώμα τους από το καροτινοειδές λυκοπένιο, μια βιοφλαβόνη, που είναι ένας ιδιαίτερα δραστικός εκκαθαριστής ελεύθερων ριζών και ανήκει στις δευτερεύουσες φυτικές ουσίες. Τα καροτινοειδή είναι φυτικές χρωστικές που συναντούμε σε λαχανικά και φρούτα με έντονο κόκκινο, κίτρινο ή πορτοκαλί χρώμα. Περιέχονται επίσης σε λαχανικά με πράσινα φύλλα. Όσο πιο σκούρο είναι το χρώμα τόσο μεγαλύτερη είναι και η περιεκτικότητα σε καροτινοειδή.
Τα καροτινοειδή εξουδετερώνουν εντελώς τις ελεύθερες ρίζες στον οργανισμό, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και με τον τρόπο αυτόν περιορίζουν τον κίνδυνο του καρκίνου. Επίσης, μας χαρίζουν λεία επιδερμίδα και πιο γρήγορο και όμορφο μαύρισμα. Εκτός από τις ντομάτες τα συναντούμε κυρίως οι καρότα, κολοκύθες, ροδάκινα, βερίκοκα, πεπόνια, μπρόκολα, άγρια χόρια και σπανάκι.
Για να παραμείνουμε υγιείς, η World Cancer Research Fund (Παγκόσμιο Ίδρυμα Αντικαρκινικών Ερευνών) συστήνει να τρώμε τακτικά τρόφιμα με "κόκκινο", π.χ. ντομάτες, "πράσινο", π.χ. άγρια χόρτα, και "κίτρινο" χρώμα, π.χ. βερίκοκα. Και αν συμπληρώσετε κατόπιν τη διατροφή σας με "άσπρο" π.χ. πρόβειο γιαούρτι, και "μαύρο" χρώμα, π.χ. ψωμί ολικής άλεσης, τότε θα έχετε κάνει πολλά για την υγεία και την ευεξία αλλά και για τη λεπτή, όμορφη σιλουέτα σας.
Συμβουλές για την κουζίνα
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το λυκοπένιο που περιέχεται οτην ντομάτα γίνεται διαθέσιμη για τον οργανισμό μόνο όταν θερμανθεί επαρκώς και προστεθεί σε αυτήν κάποιο λίπος, π.χ. ελαιόλαδο.
Επομένως δεν είναι η ωμή vτοματοσαλάτα καθοριστική για την πρόσληψη αυτής της δευτερεύουσας φυτικής ουσίας, αλλά μια πολύ καλά βρασμένη σάλτσα ντομάτας. Για το λόγο αυτόν δε θα έπρεπε λοιπόν να βασιζόμαστε μόνο στην ωμή τροφή, όταν μας ενδιαφέρει η εξισορροπημένη λήψη ζωτικών ουσιών, αλλά να παίρνουμε μαγειρεμένη καθώς και ωμή τροφή. Και εδώ, όπως και στο καθετί στη ζωή μας, σημαντική είναι η ισορροπία.
Πιο αρωματικές και πλούσιες σε ζωτικές ουσίες είναι οι ντομάτες εποχής, που δε χρειάζονται θερμοκήπιο και είναι διαθέσιμες στην Ελλάδα από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο. Οι μικρότερες είναι συνήθως πιο νόστιμες από τις μεγαλύτερες, και ιδιαίτερα γλυκά είναι τα μικρά ντοματάκια.
Οι ντομάτες συνεχίζουν να ωριμάζουν στην κουζίνα. Γι' αυτό δε θα έπρεπε να μπαίνουν στο ψυγείο, επειδή εκεί χάνουν το άρωμα τους. Επειδή οι ντομάτες εκλύουν αιθυλένιο δεν πρέπει να τις τοποθετείτε δίπλα στα αγγουράκια, γιατί τότε αυτά χαλάνε και κιτρινίζουν γρηγορότερα.
Πλύνετε και τεμαχίστε τις ντομάτες σας, όπως όλα τα λαχανικά και φρούτα, λίγο πριν τα καταναλώσετε. Μόνο έτσι θα διατηρήσετε τις πολύτιμες βιολογικές τους ουσίες.
1 σχόλιο:
Πολυ ενημερωτικο το κειμενο. Θα ηθελα να μας ενημερωσεις αν μπορεις σχετικα με την ποσοτητα λεκτινης στην τοματα για τον κοσμο με αυτοανοσα κ,α. Σε ευχαριστω.
Δημοσίευση σχολίου